18 اسفند، روز بزرگداشت سید جمال الدین اسدآبادی
18 اسفند، روز بزرگداشت سید جمال الدین اسدآبادی
سیدجمال الدین اسدآبادی یکی از پیشروان بیدار اسلامی دربین کشورهای اسلامی است.
سید جمال‌الدّین اسدآبادی- متولدشعبان 1254 قمری برابرآبان1217خورشیدی در اسدآباد همدان ایران ودرگذشته13شوال هجری قمری برابر 18 اسفند1275- که از او با نام‌های جمال‌الدین الافغانی و سید محمد بن صفدر الحسین نام برده می‌شود. اندیشمند سیاسی و مبلغ اندیشه اتحاد اسلام بود. وی همچنین از اولین نظریه پردازان اصولگرایی اسلامی محسوب می‌شود. به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب “سیدجمال کسی بود که برای اولین بار بازگشت به اسلام را مطرح کرد کسی بود که مساله حاکمیت را و خیزش و بعثت جدید اسلام را اولین بار در فضای عالم بوجود آورد….او مطرح کننده، به وجود آورنده و آغازگر بازگشت به حاکمیت اسلام و نظام اسلام است. این را نمی‌شود دست کم گرفت و سیدجمال الدین را نمی‌شود با کس دیگری مقایسه کرد. در عالم مبارزات سیاسی، او اولین کسی است که سلطه استعماری را برای مردم مسلمان آن زمان معنا کرد قبل از سیدجمال چیزی به نام سلطه استعماری برای مردم مسلمان حتی شناخته شده نبود. او کسی بود که در ایران، در مصر، در ترکیه، در هند، در اروپا کلا در خاورمیانه در آسیا و در آفریقا سلطه سیاسی مغرب زمین را مطرح کرد و معنا کرد و مردم را به این فکر انداخت که چنین واقعیتی وجود دارد و شما می‌دانید آن زمان، آغاز عمر استعمار بود
اطلاعات اندکی درباره محل تولد و خانواده وی در دست است و محل تولد او همیشه محل اختلاف بوده‌است. با وجود لقب «افغانی» که او خود را با آن معرفی می‌نمود و با آن شناخته شده بود، وی ایرانی و شیعه و از مردم اسدآباد همدان بود. هرچند گروهی معتقدند که وی حنفی مذهب و از مردم اسعدآباد مرکز ولایت کُنَر افغانستان است. گمان می‌رود که وی صلاح نمی‌دانسته کسی به هویتش پی ببرد. به طوری که گاهی به جای اسدآبادی، اسعدآبادی امضا می‌نموده است. شیخ محمد عبده مصری شاگرد او و مترجم کتاب نیچریه وی به زبان عربی، در مقدمه ترجمه کتاب می‌نویسد، سید جمال الدین اسدآبادی ایرانی بود ولی به دو علت خود را افغانی معرفی می‌نمود: اول اینکه بتواند در کشورهای عربی خود را سُنّی معرفی کند و به هدف‌هایش برسد. دوم اینکه خود را از دست مقررات سختی که دولت ایران برای اتباعش در خارج قرار داده بود برهاند.
سید جمال الدین اسدآبادی که هدف اصلی اش در تمام عمر، اتحاد اسلام و وحدت مسلمین بوده، بعد از سالیان متمادی فعالیت و تلاش، می‌توان عنوان داشت که در چند مورد تحول و انقلابی آفرید:
1.به فراموشی سپردن مایه‌های اختلاف و موارد نزاع میان سُنّیان و شیعیان با طرح مبارزه با استعمار و استبداد و تلاش در احیای اسلام و عزت مسلمین .
2.انتقال بعضی نظرات کلیدی تشیع به برخی علمای تسنن و تسرّی به حوزه‌های بزرگی چون الازهر مصر.
3.ترویج نوعی ملی گرایی مثبت، که در عین وحدت مسلمین، به حفظ استقلال ملی در سرزمین‌های اسلامی در برابر استعمار مربوط می‌شود.
سید جمال الدین اسدآبادی از اینکه عمده تلاش های خودرا صرف اصلاح سلاطین و حاکمان کشورهای اسلامی نمود وکمتر به مردم متکی شد، خودش را اینگونه نقد می کند:
«افسوس می‌خورم از اینکه کِشته‌های خود را ندرویدم… ای کاش من تمامافکار خود را در مزرعه مستعد افکار ملت کاشته بودم. چه خوش بود تخم‌های بارور ومفید خود را در زمین شوره زار سلطنت فاسد نمی‌نمودم. آنچه در آن مزرعه [مردم] کاشتمبه ثمر رسید و هر چه در این کویر [سلاطین و نخبگان حکومتی] غرس نمودم فاسدگردید .«
یادش گرامی باد.