نیمه شعبان میلاد ولی عصر عج الله تعالی فرجه الشریف
نیمه شعبان میلاد ولی عصر عج الله تعالی فرجه الشریف
نهم فروردین ماه برابر با پانزدهم شعبان سال 255 هجري قمري، روز ميلاد امام دوازدهم شيعيان حجت بن الحسن المهدي عجل الله تعالی فرجه الشریف است. بر اساس باور شيعيان، امام مهدي(عج) پس از شهادت پدر بزرگوارش از ديد عموم مردم پنهان شده است و از آن زمان در غيبت به سر مي‌برد و هنگامي که زمان حضور آن حضرت فرا رسد، آن امام موعود از سراپرده غيبت ظاهر مي‌شود و جهان را از عدالت و آزداگي پر مي‌کند.
آخرین وصی پیامبر خدا(ص)، دوازدهمین امام شیعه و چهاردهمین معصوم از خاندان رسالت، حضرت مهدی(ع) در سپیده دم نیمه شعبان سال 255 هجری در شهر سامرا دیده به جهان گشود. با تولد او انتظار تحقق مژده ای که پیامبر خدا(ص) و امامان(ع) از دو قرن پیشتر داده بودند سر آمد و گام او زمین را برکت بخشید. نام آن حضرت، نام پیامبر(ص) و کنیه او کنیه رسول خداست. (محمد، ابوالقاسم) توصیه شده است که در عصر غیبت، از او به نامش یاد نشود، بلکه با القاب متعددی که دارد، مثل مهدی، منتظر، حجت، صاحب امر، صاحب الزمان، بقیه اللّه ، قائم، خلف صالح و … نام برده شود. پدرش امام عسگری(ع) و مادرش نرجس است که نام اصلی وی ملیکه، دختر یشوعا فرزند قیصر روم بود. وجود آن امام، مشخصات وی، مژده ظهورش، ویژگی اصحابش و چگونگی حکومتش، در روایات بسیار آمده است و طبق روایات عقیده به او مخصوص به شیعه نیست، بلکه روایات بسیار در کتاب های اهل سنت نیز درباره او نقل شده است.
نرجس خاتون مادر امام دوازدهم، از نوادگان شمعون، وصی حضرت عیسی(ع) که از جمال ظاهری برخوردار بود از کودکی تحت تعلیم جدّش، قیصر روم قرار گرفت و با بهره گیری از اساتید چیره دست آن روزگار علوم و کمالات فراوان کسب کرد و با زبانهای مختلف آشنا گشت. او خود در پاسخ کسی که از او سؤال می کند: تو که رومی هستی چگونه با زبان عربی این چنین آشنایی داری؟ می گوید: جدم به تربیت من اهمیت زیادی می داد و در این راه از هیچ کوششی دریغ نکرد و در همین راستا زنی را که به چند زبان تسلط داشت برگزید تا صبح و شام عربی را به من بیاموزد و من از این راه زبان عربی را به خوبی فرا گرفتم. امام هادی(ع) در اولین ملاقات به وی فرمود: «تو را به فرزندی بشارت می دهم که شرق و غرب عالم را مالک شود و جهان را از عدل و داد پر کند در آن هنگام که از ظلم و ستم پر شده باشد.» نرجس عرض می کند: «این فرزند از کیست؟» «امام هادی(ع) می فرماید: از همان کسی که در عالم رؤیا تو را به عقد او در آوردند. آیا اگر او را ببینی می شناسی؟ پاسخ داد: «از آن شبی که به محضر حضرت زهرا(س) رسیدم تا کنون شبی نیست که او را در عالم رؤیا ملاقات نکنم.»
شیخ صدوق (م 381 ق). در کتاب کمال الدین روایت کرده است که:
ابو محمد حسن بن علی علیه السلام به دنبال من فرستاد و فرمود: ای عمه! امشب روزه ات را با ما افطار کن زیرا امشب شب نیمه شعبان است و خداوند در این شب آن حجتی را که حجت او در زمین است آشکار می سازد . پرسیدم: مادر او کیست؟ فرمود: نرجس، عرض کردم: خدا مرا فدای شما گرداند، به خدا قسم در او هیچ اثری از حاملگی نیست! فرمود: موضوع این چنین است که می گویم.
غیبت صغرای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
غیبت صغرا از هنگام شهادت ابومحمد، امام حسن عسکری(ع) و آغاز سفارت اوّلین سفیر امام مهدی(ع)، «عثمان بن سعید عمری» از تاریخ هشتم ربیع الاوّل سال (260ق.) آغاز شد و این دوره تا تاریخ پانزدهم شعبان سال (329ق.) هنگام درگذشت آخرین نایب خاص حضرت، «علی بن محمد سمری» به مدت 69 سال و اندی ادامه داشت. بعد از شهادت امام عسکری(ع) کم کم این خبر پخش شد که از آن امام(ع) پسری متولد شده و او امام دوازدهم و «مهدی موعود» است. پخش این خبر موجب هراس در بین عباسیان شد؛ چرا که معلوم شد از «ابو محمد»، پسری به جا مانده است. از این رو، به دستور «معتمد» عباسی عده ای از مأموران وارد منزل امام(ع) شدند و اثاثیه منزل آن حضرت را بازرسی و سپس مهر و موم کردند و درصدد یافتن فرزندش برآمدند، ولی موفق نشدند. «معتمد» دستور داد که عده ای از قابله ها، زنان و کنیزان آن حضرت [امام عسکری(ع)] را معاینه کنند و اگر اثری از حمل در آنان مشاهده کردند، به خلیفه گزارش دهند.
مهدویت در اسلام
همه ی مسلمانان، جز اندکی، بر این که رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) به وجود «مهدی» خبر و نوید داده اند و برای آن حضرت، اسماء و صفاتی را ذکر فرموده اند، اتفاق دارند. روایات شیعه و اهل سنت، در این موضوع، بیش از حد تواتر است. بنابراین، جامعه ی اسلامی، همگی، بر این باورند و هرگاه کسی بعد از شناخت از چنین اخباری، اصل این عقیده را تکذیب کند، در حقیقت، سخنان پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) را دروغ شمرده است.
اخبار نبی اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) درباره ی این موضوع، در کتاب های معتبر شیعه و نیز در صحاح و سنن و مجامیع اهل سنت، موجود است. نیز از سوی علمای شیعه و سنی، کتاب هایی جداگانه درباره ی حضرت مهدی (عج) تدوین شده است.
امام زمان عجل الله فرجه الشریف در روایات معصومین علیهم السلام
بر اساس گواهی مفسران شیعه و سنی و مورخان اسلام شناس، آیاتی بسیار در قرآن مجید وجود دارد که به مسئله مهم مهدویت و موعودگرایی اشاره دارد. آیات ذیل نیز بر همین مسئله تأکید دارند. به علاوه در این زمینه، یک حدیث قدسی را نقل می کنیم.
«وَ نُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُواْ فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ؛ ما می خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم». امام علی (ع) در توضیح این آیه فرموده است: «لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْیا عَلَیْنا بَعْدَ شِماسِهَا عَطْفَ الضَّرُوس عَلَی وَلَدِها؛ دنیا پس از سرکشی به ما روی می کند، چونان شتر ماده بدخو که به بچه خود مهربان گردد». سپس این آیه را تلاوت کرد.» نیز آن امام همام در تفسیر این آیه فرمود: «هُمْ آلِ مُحمّد یَبْعَثَ اللّهُ مَهْدِیهِمْ بَعدَ جُهْدِهِمْ، فَیَعِزُّهُمْ وَ یُذِلُّ عَدُوِّهِمْ؛ این گروه آل محمد(ص) هستند. خداوند مهدیِ آنها را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد می شود، بر می انگیزد و به آنها عزت می دهد و دشمنانشان را ذلیل و خوار می کند».
آداب انتظار
مهمترین وظیفه ای که منتظران مهدی، علیه السلام، دارند آن است که انتظاری سازنده، صحیح، منطقی، و پویا برای خود ترسیم کنند. انتظاری که در بطن خود آمادگی و آماده کردن زمینه را برای ظهور آن امام فراهم کند. حال باید دید: شاخصهای انتظار سازنده کدامند؟ و چگونه می توان امیدوار بود که انتظارمان سازنده است یا مورد نظر شرع نیست؟ از مهمترین مصادیق و شاخصهای انتظار سازنده، اقتدا به حضرت قائم، علیه السلام، و پیروی کردن از آن بزرگوار است. اصولا انتظار زمانی شکل می گیرد که تجانس روحی – ولو بالنسبة – میان «منتظر» و «منتظر» وجود داشته باشد و این تجانس زمانی که یک طرف قضیه امام باشد و طرف دیگر ماموم، در چارچوب تبعیت و پیروی، شکل می گیرد. به عبارت ساده تر، مامومین (منتظران) باید اهداف آینده امام (منتظر) را مورد نظر داشته باشند، از او پیروی کنند تا از رهگذر این اقتدا و پیروی، علاقه و تجانس روحی و انتظار قلبی و واقعی به وجود آید. در غیر این صورت «انتظار ظهور» از لقلقه زبان فراتر نخواهد رفت.
در متون روایی به مساله پیروزی از حضرت مهدی، علیه السلام، در زمان غیبت اشاره شده است. چنانکه رسول اکرم، صلی الله علیه وآله، فرمودند: «خوشا به حال منتظرانی که به حضور قائم برسند، آنان که پیش از قیام او نیز پیرو او هستند. با دوست او عاشقانه دوست اند و با دشمن او خصمانه مخالف اند»
انقلاب اسلامی ایران، زمینه ساز ظهور
گرچه امام (ره ) دورانی را آغاز نمودند که رجعت دوباره مسلمانان به ارزش ها و آموزه های اسلامی و انزوای عقاید و افکار الحادی و ماتریالیستی در سطح جهان و حیات دوباره ادیان الهی و پیروان آنها و اسلام گرایی بی سابقه در میان مسیحیان دنیا به ویژه غربیان بخشی از ویژگی های منحصر به فرد آن می باشد، لیکن شواهد و دلائل متقن و متعدد حاکی از آن است که اینها «تمام مقصود» قیام الهی امام (ره ) نبوده، و امام کبیر ما با وقوف بر رسالت خطیر و الهی خود، غایت قُصوای انقلاب اسلامی و هدف نهایی آن را امری فراتر از موارد مذکور؛ یعنی زمینه سازی انقلاب جهانی اسلام و فراهم آوردن مقدمات ظهور منجی عالم بشریت حضرت ولی عصر(عج) می دانستند، و بر اساس همین اعتقاد، امام بزرگوار به هدایت و رهبری انقلاب اسلامی و تحولات توفنده ناشی از آن پرداختند.
چنان که حضرت امام (ره) سال ها پیش از پیروزی انقلاب با هدف وقوف کامل یاران خود به اهداف بلند انقلاب اسلامی و افزایش سطح آمادگی آنان، به توضیح مراحل مورد نظر به پیشروی پرداخته و تصریح نمودند که : برپایی حکومت اسلامی در ایران و احیای مجدد اسلام در کشورهای اسلامی تنها بخشی از آرمان های مقدس و موردنظر می باشند، و زمینه سازی ظهور حضرت ولی الله الاعظم، ارواحنا فداه، هدف بلند و نهایی انقلاب اسلامی است.
نیمه شعبان، لیلة القدر منتظران
شب نیمه شعبان، یادآور تولّد اولین و آخرین امید پیامبران و فرشتادگان الهی و منجی عالم بشریت حضرت ولی عصر(عج) و دارای فضلیتی بس عظیم است و در روایات معصومین علیهم السلام بر احیای آن تاکید شده تا آن جا که نبی مکرم اسلام(ص) در فضیلت این شب نورانی فرموده است: «مَنْ أَحْیَا لَیْلَهَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ لَمْ یَمُتْ قَلْبُهُ یَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ؛ هرکس شب نیمه شعبان را به شب زنده داری سپری کند، در روزی که دلها مرده است، دل او زنده است.» بزرگان دین و علما به عنوان وارثان و ادامه دهندگان رسالت انبیاء الهی و مروجان حقیقی آموزه های غنی اهل بیت(ع) نیز علاوه بر آن که خود اهتمام ویژه ای به احیای شب نیمه شعبان داشته و دارند، عموم مومنین و منتظران و عاشقان امام عصر حضرت بقیه الله الاعظم(عج) را به احیای این شب عزیز و دعا برای سلامتی و تعجیل در ظهور ولی عصر(عج) دعوت کرده اند.
و این شب مبارک که میلاد موفور السرور آن حضرت است، احتمال دارد شب قدر نیز باشد، همان گونه که به برخی اعمال لیالی قدر در این شب نیز سفارش گردیده است.
باید توجه داشت که هر امر مهمی به نسبت اهمیتش، در معرض خطرها و آسیب هایی است. مقوله مهم مهدویت هم با اثرات بسیار حیاتبخش و بهجت زای خود که کمترین آن ها، امید به آینده و سر فرو نیاوردن در مقابل حوادث، ستم ها و سختی هاست، از این قاعده مستنثی نیست. این آسیب ها به قرار ذیل اند: برداشت هایی انحرافی از مقوله انتظار فرج، افراط و تفریط در ارائه چهره مهر و قهر از امام عصر(عج)، طرح مباحث غیرضروری، شتابزدگی و تعجیل، توقیت و تعیین وقت ظهور، تطبیق نادرست نشانه های ظهور، افراط و تفریط در تبیین مفهوم غیبت، ملاقات گرایی، آرزوگرایان بی عمل، عاشق نمایان دنیاخواه، مدعیان دروغین مهدویت و نیابت خاصه و عامه، عدم پیروی از ولایت فقیه و نواب عام، فعالیت های غرب و مستشرقان.
واما ای منجی عالم بشریت !
دلم، بهارانه می بارد، جانم، شقایق وار می شکفد و هستی ام با تو بودن را زمزمه می کند؛ باغ اندیشه ام لبریز از صدای حضورت و پرچین های شوق، ملتهب دیدارت و انتظار، دریچه قلبش را به سویت گشوده است. دعا، چادر سبزش را بر دروازه شهر آرزوها بر پا کرده و نیاز و نیایش، دست به سوی آسمان بلند کرده اند و تا سحر، ستاره می شمارند و آمدنت را چشم به راهند. ای بهاری ترین آینه هستی، ای آرزوی زمان، قلب ها آذین بسته اند حضورت را و چشم ها دامن دامن گل بر جاده انتظار، می افشانند. کاش زودتر بیایی و خلوت سرد سکوت را بشکنی، تا دلم به زلال آرامش برسد! هر سپده دم، گل های «الغوث» می کارم و غنچه های «ادرکنی» می بویم و در سایه سار «الساعه» آرام می گیرم و در چشمه سار «العجل» وضو می سازم؛ سجاده امید، بر چمنزار آرزو پهن می کنم و دو رکعت نماز «رجا» می گزارم؛ شکوفه های نیاز به دست نسیم استجابت می سپارم و بر آورده شدن را به انتظار می نشینم، که انتظار، تعلق خاطری است به جاودانگی. می دانم که خواهی آمد و مرا از عشق لبریز خواهی کرد و پر از نور ظهور خواهم شد.