نخستین روزنامه ایرانی که خبر مرگ شاه را منتشر کرد
اطلاعات، نخستین روزنامه ایرانی بود که در شمارهای ویژه در عصر روز پنجم مرداد ۱۳۵۹، با فونت درشت خبر داد: «شاه مُرد» و در گزارش خود نوشت با شنیدن این خبر «بلافاصله در میان شور و شادی کارکنان و کارگران موسسه اقدام به چاپ فوقالعاده روزنامه نمودیم و این خبر را در اولین لحظات ممکن به طور رایگان در اختیار مردم قرار دادیم. همانطور که پیشبینی میشد این خبر شور زائدالوصفی در مردم ایجاد کرد، به طوری که اتومبیلها در سطح شهر چراغهای خود را روشن نموده و با به صدا درآوردن بوقهای خود در این شادی ملی شرکت کردند.»
موسوی گرمارودی، سخنگوی ریاستجمهوری ایران اما گفت که «از نظر ما شاه سالهاست که مرده است و مرگ او هیجانی در ما برنمیانگیزد.» علیرضا نوبری، رئیس بانک مرکزی ایران و از نزدیکان بنیصدر نیز پس از آگاهی از خبر مرگ شاه در گفتوگویی با خبرگزاری فرانسه در تهران گفت که «ما خیلی خوشوقت هستیم از دریافت این خبر اما بهتر بود که میتوانستیم او را در یک دادگاه بینالمللی محاکمه کنیم.» نوبری که مسئول تشکیل پرونده مربوط به باز پس گرفتن اموال غارتشده به وسیله شاه و خانواده پهلوی بود، افزود: «یک چنین محاکمهای به ما امکان میداد تمام جنایاتی را که شاه مخلوع در مورد مردم ایران مرتکب شده است به جهانیان نشان دهیم.» نوبری در مورد اموال شاه نیز گفت: «مقامات مسئول ایرانی برای بازپس گرفتن اموال شاه و خانوادهاش کلیه اقدامات لازم را در سطح بینالمللی دنبال خواهند کرد و پروندههای تهیهشده را در محاکم مختلف مطرح خواهند کرد.»
حجتالاسلام سید محمد موسوی خوئینیها نماینده دانشجویان مسلمان پیرو خط امام هم موضع مشابهی داشت: «موضع ما در مورد مسئله گروگانها با مرگ شاه تغییر نمیکند. ما جسد او را نمیخواهیم. اکنون ما استرداد اموال او را تقاضا میکنیم.»
شاه باید محاکمه می شد | مرگ شاه نباید آمریکا را امیدوار کند
فخرالدین حجازی، نماینده مجلس اول نیز به خبرنگار کیهان گفت: «از مردن شاه خیلی متاسفم. من مایل بودم زنده بود و به ایران برگردانده میشد و محاکمه میشد و به پاداش اعمال زشتش میرسید ولی الان هم مسلم در جهنم است و تمام ارواح شهیدان الان او را احاطه کردهاند و قهر و خشم خدا او را در بر گرفته و این یک درسی است برای تمام مستبدین و دیکتاتورهای جهان. با مرگ شاه هیچوقت تغییری در تصمیم ما داده نخواهد شد چون ما هیچوقت افکارمان روی یک شخص واحد متمرکز نمیشود. ما یک نبردی با آمریکا داریم و این نبرد را ادامه میدهیم و ما گروگانی نداریم بلکه مشتی جاسوس را توقیف کردهایم. انشاءالله با تشکیل مجلس، آنها را محاکمه خواهیم کرد.»
ابراهیم یزدی، دیگر نماینده مجلس اول هم معتقد بود که «مرگ شاه نباید آمریکا را امیدوار کند که ملت قهرمان ایران جاسوسهای آمریکایی را بدون محاکمه آزاد کند، البته من قبلا هم گفته بودم که سیاست خارجی آمریکا باید محاکمه شود. جنایات و مداخلات آمریکا در ایران باید هرچه سریعتر مورد بررسی و محاکمه قرار گیرد. حتی اگر اموال محمدرضا را هم تحویل بدهند باز محاکمه آمریکا ضروری است؛ بنابراین محاکمه گروگانها در واقع مقدمه و بهانهای برای محاکمه عملکرد ۲۶ ساله دولت آمریکا در ایران است.»
محمدجواد حجتی کرمانی اینطور با خبر درگذشت آخرین شاه ایران مواجه شد: «شاه به نظر من مرده بود اگر هم نمیمرد مرده بود. او مسئلهای نبوده که مرگش یا زندگیاش در سرنوشت انقلاب ما اثر زیادی داشته باشد. مسئله گروگانها مسئله آمریکاست همانطوری که امام گفتند شیطان بزرگ. مسئله گروگانها بخشی از کل سیاست مبارزه ضد امپریالیستی است و ما باید تصمیم روی این مسئله بگیریم و در هر صورت این مبارزهمان با شدیدترین وجهی ادامه پیدا میکند و زندگی و مرگ شاه به هیچ وجه درش اثر ندارد.»