مرثیههای زندان قصر
مشخصات کتاب:
نام کتاب: مرثیههای زندان قصر
گردآوری: علیرضا اباذری
ناشر: موزه عبرت ایران
سال نشر: بهار 1391
تعداد صفحات: 120 صفحه
خلاصه کتاب:
کتاب، یک مقدمه و سه فصل دارد. در مقدمه، تاریخچه کوتاهی از واقعه قتلعام در مسجد گوهرشاد از سوی سربازان رضاشاه آمده و اشاره شده است که این کتاب به مرثیههای اختصاص دارد که زندانیان آن واقعه در زندان قصر زمزمه میکردهاند.
در فصل اول، تاریخچهای از احداث زندان قصر، مشخصات فیزیکی و معرفی تمامی قسمتهای آنجا، وضعیت بهداشتی زندانیان و کیفیت زندگی آنها و روسای زندان و… ذکر شده است.
فصل دوم کتاب، به روحانیون محبوس در زندان قصر اختصاص یافته که حدود بیست و پنج نفر بودهاند که مولف، در این فصل به شرح حال چهار نفر از آنها که مرثیهسرا بودهاند، پرداخته است.
در فصل سوم با عنوان «مرثیههای زندان قصر»، مولف ضمن توضیح درباره پیشینه شاعری هر کدام از این چهار نفر، به دفتر شعر این مرثیهسرایان اشاره و ضمن بیان وضعیت نسخههای به جا مانده از آنها، متن اشعارشان را نیز آورده> با این توضیح که در پایان هر قطعه، تاریخ و محل سرایش آنها، یعنی زندان قصر، ذکر شده و تمامی این مرثیهها در رثای شهدای کربلا بوده است.
تصاویری از نمای قدیمی مسجد گوهرشاد، زندان قصر، رضاخان، برخی از شخصیتهای مذهبی و اشخاص سیاسی و نظامی آن دوره و تصاویری از صفحات نسخ خطی مراثی، منضم به کتاب فوق شده است.
با استناد به برخی کتابهای مربوط به تاریخ صدر اسلام، روایاتی درباره عملکرد ناپسند برخی از خلفای بنی امیه و بنی مروان ذکر شده و در فصل دوم، ضمن استناد به برخی از کتب مرتبط با تاریخ پهلوی اول و دوم و خاطرات سران آن دوره، نمونههایی از اقدامات آنها در قالب روایتهایی کوتاه، بیان شده است. در صفحات پایانی کتاب نیز علاوه بر فهرست اعلام، تصاویری از اشخاص دوره پهلوی اول و دوم آمده است.